Hoa Kỳ thắt chặt kiểm soát xuất khẩu chip: Ngành AI đối mặt với mùa đông khắc nghiệt

Gần đây, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã chính thức công bố một vòng quy định kiểm soát xuất khẩu chip mới đối với Trung Quốc, gây sự chú ý rộng rãi trong ngành. Quy định mới này nghiêm ngặt hơn so với dự đoán của thị trường, gần như bao trùm tất cả các chip hiệu suất cao, bao gồm cả card đồ họa chơi game cấp tiêu dùng RTX4090 của NVIDIA.

Các quy định mới đã thay đổi tiêu chí đánh giá, tập trung nhiều hơn vào sức mạnh tính toán, thay vì các tham số băng thông như trước đây. Điều này có nghĩa là ngay cả các card đồ họa cao cấp dành cho game thủ cũng có thể bị hạn chế xuất khẩu. Chính phủ Mỹ cho biết, các đơn đặt hàng cho chip tiêu dùng mạnh nhất cũng cần phải thông báo cho Bộ Thương mại, ngay cả khi được sử dụng cho laptop.

Phạm vi kiểm soát lần này thật đáng kinh ngạc. Nó không chỉ bao gồm các chip AI được phát triển đặc biệt cho thị trường Trung Quốc trước đây, như A800, H800 và L40S của NVIDIA, MI250 của AMD và Gaudi2 của Intel, mà ngay cả những chip có hiệu suất thấp hơn một chút so với tiêu chuẩn kiểm soát cũng cần phải thông báo cho chính phủ trước khi xuất khẩu.

Mức độ nghiêm ngặt của quy định mới vượt xa mong đợi, gây ra cú sốc lớn cho toàn ngành AI. Có tin cho rằng, Nvidia đã khẩn cấp thông báo cho khách hàng đặt hàng chip H800 trước khi quy định mới có hiệu lực, để đối phó với các hạn chế sắp tới.

Chính sách mà Bộ Thương mại Mỹ vừa ban hành có thể nói là toàn diện. Ngoài việc áp dụng các hạn chế dựa trên sức mạnh tính toán, còn thiết lập thêm nhiều rào cản trong danh sách các quốc gia hạn chế xuất khẩu, giấy phép xuất khẩu thiết bị sản xuất bán dẫn, v.v. Đồng thời, một số công ty của Trung Quốc đã được đưa vào "danh sách thực thể". Điều đáng chú ý hơn nữa là Mỹ còn có kế hoạch hạn chế Trung Quốc tiếp cận nguồn tài nguyên điện toán đám mây.

Chính sách này phản ánh sự thay đổi trong thái độ của Mỹ đối với Trung Quốc. Mặc dù quy định mới còn 30 ngày để công bố, nhưng dự kiến sẽ không có thay đổi lớn. Bộ trưởng Thương mại Raimondo cho biết, các quy định kiểm soát sẽ được cập nhật ít nhất một lần mỗi năm, cho thấy quyết tâm của Mỹ trong việc kiên trì chiến lược này.

Về quy định mới nghiêm ngặt này, có những quan điểm khác nhau trong ngành công nghiệp và chính phủ. Liên minh công nghiệp bán dẫn SIA, đại diện cho 99% các công ty chip của Mỹ, cho rằng việc kiểm soát đơn phương quá mức có thể gây hại cho hệ sinh thái bán dẫn của Mỹ. Tuy nhiên, một số nghị sĩ lại cho rằng cần phải tăng cường quy định để ngăn chặn việc lách luật.

Chính sách lần này cũng đã bộc lộ sự thất bại của các công ty chip trong việc vận động chính sách. Các công ty như Intel, NVIDIA dường như không thể tác động hiệu quả đến quyết định của Bộ Thương mại. Điều này đã gây ra ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của các công ty này, đặc biệt là NVIDIA, doanh thu từ khu vực Trung Quốc luôn chiếm khoảng một phần tư tổng doanh thu của họ.

Đối mặt với thách thức này, các công ty công nghệ Trung Quốc đang tăng tốc quá trình thay thế sản phẩm trong nước. Hệ sinh thái Ascend của Huawei đã có sức mạnh nhất định trong lĩnh vực tính toán AI, nhiều công ty liên quan đến đào tạo và suy diễn mô hình lớn đang sử dụng giải pháp của họ. Tuy nhiên, khả năng của chip nội địa hiện tại vẫn không thể hoàn toàn đáp ứng nhu cầu khổng lồ của thị trường về sức mạnh tính toán.

Mặc dù đối mặt với khó khăn trong nguồn cung chip, Trung Quốc vẫn thể hiện sức mạnh lớn trong lĩnh vực mô hình lớn. Xu hướng này rất quan trọng cho sự phát triển công nghệ của Trung Quốc. Những hạn chế về chip có thể làm chậm tốc độ phát triển, nhưng sẽ không dập tắt ngọn lửa đổi mới trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Đối mặt với thách thức, giới công nghệ Trung Quốc cần kiên quyết thúc đẩy đổi mới độc lập, nâng cao khả năng thiết kế và sản xuất chip nội địa. Điều này không chỉ là cần thiết để đối phó với tình hình hiện tại, mà còn là yếu tố then chốt để đảm bảo sức cạnh tranh công nghệ lâu dài.